هوش مصنوعی چگونه می تواند سیاست را تغییر دهد؟
در کشورمان ایران بهره گیری از هوش مصنوعی در صنایعی چون خودرو و ورزش نسبت به سایر کشورهای در حال توسعه یا توسعه یافته، کمتر به چشم میخورد ولی در صنعت ساختمان و مهندسی پزشکی پیشرفت چشمگیری را داشتیم ولی در سیاست کاربرد هوش مصنوعی بسیار کم رنگ تر است.
ایران کشوری درحال توسعه است که لازمه پیشرفت آن بهره مندی از سیستم های نوین می باشد. می توان توسعه را رشد تکاملی و تدریجی معنی کرد که ابتدا دارد ولی انتها ندارد، لذا کشور ما در ابتدای مسیر قرار گرفته و امید آن دارم که سیاستمداران و تصمیم گیران کشور، پیشرفت بر پایه تکنولوژی را در راس تصمیمات خود قرار دهند.
هوش مصنوعی در سال‌های اخیر به یکی از تأثیرگذارترین فناوری‌ها در عرصه‌های مختلف تبدیل شده است. در حوزه سیاست نیز، هوش مصنوعی می‌تواند نظم سنتی را به چالش بکشد و شیوه تصمیم‌گیری، اجرای سیاست‌ها و حتی تعاملات بین‌المللی را دگرگون سازد. شناخت ظرفیت‌ها و تهدیدهای هوش مصنوعی، برای درک بهتر مسیر آینده سیاست اهمیت زیادی دارد.
بهینه‌سازی سیاست‌ها از طریق داده
دولت‌ها با بهره‌گیری از هوش مصنوعی قادر خواهند بود حجم عظیمی از داده‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی را تحلیل کرده و سیاست‌هایی دقیق‌تر و کارآمدتر طراحی کنند.
به‌جای تصمیم‌گیری‌های احساسی یا مبتنی بر حدس، هوش مصنوعی امکان تحلیل الگوهای رفتاری واقعی را فراهم می‌کند و به سیاست‌گذاران بینش‌هایی مبتنی بر شواهد ارائه می‌دهد.
تاثیرگذاری هوش مصنوعی بر افکار عمومی و مخاطره فریب جمعی
ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی مانند چت‌بات‌ها، تولید متن خودکار، و الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به راحتی افکار عمومی را جهت‌دهی کنند. این ابزارها ممکن است برای اطلاع‌رسانی مفید باشند، اما در عین حال قابلیت فریب، ایجاد اخبار جعلی و ترویج قطبی‌سازی سیاسی را نیز دارند، که تهدیدی جدی برای سلامت دموکراسی محسوب می‌شود.
فرصت‌ها و تهدیدهای هوش مصنوعی در سیاست
هوش مصنوعی فرصتی است برای بهبود عملکرد دولت‌ها، کاهش هزینه‌ها، افزایش مشارکت مردمی و بهینه‌سازی سیاست‌ها. اما در عین حال، تهدیدهایی چون نظارت گسترده، مداخلات سیاسی از سوی قدرت‌های خارجی و بی‌اعتمادی عمومی را نیز به همراه دارد. شناخت درست این فرصت‌ها و تهدیدها، برای مواجهه با آینده‌ای هوشمند ضروری است.
چالش‌های قانون‌گذاری و اخلاقی
تنظیم قوانین برای استفاده از هوش مصنوعی یکی از چالش‌های جدی سیاست‌گذاران است. اگر قوانین شفاف، به‌روز و بر پایه اصول اخلاقی نباشند، استفاده نادرست از هوش مصنوعی می‌تواند منجر به نقض حریم خصوصی، تبعیض سیستماتیک و کنترل بیش از حد شهروندان شود. سیاست‌گذاران باید میان نوآوری و مسئولیت‌پذیری توازن ایجاد کنند.
الف ) ابهام در مسیولیت پذیری : چه کسی مسئول تصمیم‌های اشتباه یا آسیب‌های ناشی از هوش مصنوعی است؟ سازنده، کاربر، یا دولت؟
ب ) نقض حریم خصوصی : هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل داده‌های شخصی، مرزهای حریم خصوصی افراد را از بین ببرد.
پ ) تبعیض الگوریتمی : در صورت آموزش با داده‌های تبعیض‌آمیز، هوش مصنوعی ممکن است تصمیم‌هایی ناعادلانه بگیرد (مثلاً در استخدام یا اعطای وام).
ت ) فقدان چهارچوب قانونی جهانی : نبود یک استاندارد بین‌المللی برای نظارت بر توسعه و استفاده از هوش مصنوعی ، می‌تواند منجر به سوءاستفاده در سطح جهانی شود.
تمرکز یا توزیع دوباره قدرت با هوش مصنوعی
هوش مصنوعی می‌تواند موجب تمرکز قدرت در اختیار دولت‌های بزرگ و شرکت‌های فناور شود، به‌ویژه آن‌هایی که به داده‌های گسترده و منابع پردازشی عظیم دسترسی دارند. با این حال، در صورت استفاده صحیح، هوش مصنوعی می‌تواند قدرت را میان گروه‌های مختلف توزیع کرده و فرصت‌هایی برای گروه‌های مستقل، نهادهای مدنی و شهروندان فراهم کند تا در فرایند سیاسی مشارکت بیشتری داشته باشند.
امنیت ملی و جنگ های آینده : هوش مصنوعی در حال تبدیل شدن به بخش مهمی از زیرساخت‌های دفاعی و امنیتی کشورهاست. هوش مصنوعی می‌تواند تهدیدات را شناسایی کرده، در تصمیم‌گیری‌های نظامی یاری رساند و حتی در نبردهای سایبری و رباتیک ایفای نقش کند. این رقابت فناورانه، می‌تواند موجب بی‌ثباتی جهانی و افزایش تنش‌های نظامی شود.
الف ) هوش مصنوعی در جنگ های سایبری : هوش مصنوعی به عنوان ابزار حملات و دفاع سایبری برای حفاظت از اطلاعات و سیستم‌های ملی.
ب ) استفاده از رباتهای جنگی : رباتهای هوش مصنوعی در جنگ‌ها برای کاهش تلفات انسانی و افزایش دقت.
پ ) هوش مصنوعی و تحلیل داده های امنیتی : هوش مصنوعی با تحلیل داده‌ها تهدیدات امنیتی را شناسایی و پیش‌بینی می‌کند.
ت ) هجوم به قدرت‌های جهانی با هوش مصنوعی : مصنوعی در توسعه سلاح‌های پیشرفته برای کسب مزیت‌های استراتژیک نظامی.
هوش مصنوعی ابزار نیرومندی است که می‌تواند چهره سیاست را متحول کند. اما تأثیر واقعی آن وابسته به نحوه بهره‌برداری از آن است. اگر از هوش مصنوعی با رویکردی مسئولانه، اخلاق‌مدار و قانونمند استفاده شود، می‌تواند موجب پیشرفت‌های بزرگ شود. در غیر این صورت، ممکن است تهدیدی جدی برای آزادی، عدالت و ثبات سیاسی باشد. آینده‌ی سیاست در دستان ما و تصمیمات امروز ماست.
شمسعلی علیزاده فرد (دانشجوی دکترای مدیریت ، کارشناس ارشد معماری ، کارشناس عمران)
shamsali alizadeh fard