«بدون جهاد تبیین حقیقت، افکار عمومی در ظلمت و فضای غبارآلود باقی خواهد ماند و دشمن سوء استفاده خواهد کرد، اگر کسی بتواند حقایق را در چشم مردم تحریف کند، یعنی در واقع عمل و بازو و اراده مردم را به سمت گمراهی کشانده است، پس در همه حال جهاد تبیین اهمیت بسیاری دارد.»
جهاد تبیین در کلام رهبر معظم انقلاب به معنای آغاز تحولی بنیادین و متمایز از حرکت‌های قبل است و این تحول باید از جهت «کمیت و مقدار» و «کیفیت و شیوه» مورد توجه باشد. جهاد تبیین اقدامی جهادی با مسیر و روشی مشخص است، زیرا تبیین به معنای بیان حقایق است و در این برهه نباید به روال سابق عمل کرد و باید به صورت جهادی و انقلابی در مسیر کشف حقایق در مقابل ابهام‌آفرینی‌های دشمنان گام برداشت.اگر جهاد در کنار تبیین قرار گیرد به معنای یک تلاش مستمر و پرانگیزه، برای بیان حقایق و آرمان‌های بزرگ انقلاب برای ایجاد تمدن نوین اسلامی خواهد بود، ضرورت پرداختن به جهاد تبیین تا جایی مهم است که مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان دستگاه قضائی در سال ۱۳۸۲ فرمودند: «بدون تبیین حقیقت، افکار عمومی در ظلمت و فضای غبارآلود باقی خواهد ماند و دشمن سوءاستفاده خواهد کرد».
سر منشأ و محور جهاد تبیین چیست؟
بیش از یک سال و نیم است که مقام معظم رهبری از عبارت جهاد تبیین و در مقابل آن جریان تحریف استفاده می‌کنند، اگر می‌خواهیم جریان تحریم شکست بخورد باید جریان تحریف را شکست دهیم، حدود دو سال پیش در اوج شرایط تحریم‌های جدید و جریان‌هایی که علیه ملت ایران ایجاد شده بود، به این موضوع پرداخته شد.
معتقدم مقام معظم رهبری زودتر از زمان اشاره شده به این موضوع پرداختند و آن نیز ماهیت سندی است که در سالگرد سوم آن قرار داریم و بیانیه گام دوم که ایشان در آستانه ۴۰ سالگی انقلاب اسلامی آن را مطرح کردند و در اختیار ما قرار گرفت.
ماهیت اساسی بیانیه گام دوم بر مبنای جهاد تبیین است و رسانه‌ای است که در اختیار جوانان جمهوری اسلامی و حتی فراتر از آن قرار گرفته زیرا صادرکننده پیام و اشاره‌ای است که مقام معظم رهبری به نقل قول از یکی از علما داشتند که می‌گوید: «چندین ماه برای نگارش این سند وقت گذاشتند» و همچنین به روایت آیت‌الله شب‌زنده‌دار که می‌گوید: «درخواست دارم با کمک نخبگان فکری بر روی بیانیه گام دوم کار و تبیین شود»